Saç Analizi Deri Analizi
Saç Analizi Saçlı deri ve saç problemleri genel cilt hastalıkları içinde en sık karşılaşılan problemler arasında yer almaktadır.
Günümüzde tüm medikal ve kozmetik gelişmeler saçların incelmesi ve dökülmesi, saçın kozmetik problemleri, saçların grileşmesi ve saçlı derinin problemlerine odaklanmıştır. Bu problemlerin tanımlanması ve değerlendirilmesinde bir çok yöntem kullanılmaktadır.
Saç ve saçlı derinin muayenesinde 3 yöntem kullanılmaktadır.
1. Non invasive yöntemler(hasta saçlı deri yada saçlara hasar vermeden yapılan uygulamalar)
• Hastadan saçlı deri ve saç problemleri için iyi bir öykünün alınması önemlidir.
Günlük saç dökülme oranları, saç dökülmesinin ne kadar zamandır devam ettiği, vücut ve yüzde kıllanma artışının olup olmaması, saçlarda azalmanın son 1 bir yılda oranın sorgulanması, saçın niteliğinde değişimler örneğin yağlanma , aşırı kuruma, saçların düzleşmesi yada kıvırcıklaşması, kırılma artışları gibi, saç dökülmesinin daha önce olup olmadığı, çocukluk dönemi saçlı deri ve saç problemleri, saç dökülmesi yada saçlı deri problemlerinin mevsimlere ilişkisi, dış etkenlerin etkisi, banyo sırasında yaşanan problemler, hastanın dökülmeler konusundaki ön düşüncesi, saç ve saçlı deri için daha önce uygulanan tedaviler ve nedenleri ve sonuçları, sürekli gittiği kuaförünün düşünceleri, ailesel saç ve saçlı deri problemleri, genel sağlık problemleri(kansızlık, tiroid bezi hastalıkları vb), gebelikler, doğumlar, ameliyatlar, stres durumu, menopoz durumu, sürekli alınan ilaçlar vb.
Özellikle kadın hastalarda; adet düzensizlikleri sorgulanmalıdır.(adetlerin 21 günden kısa ve 35 günden uzun olması, son 2 yılda üst süte 3 dönem hiç adet görememe) Aşırı kilo sorgulanmalıdır (BMI in 25 den fazla olması); Maskülinizasyon yani erkeksi değişimlerin olup olmadığı sorgulanmalıdır(ses kalınlaşması, vücut kas indeksinin artması gibi) Saçlı deri ve saç problemlerine eşlik eden sivilce, cilt ve saçlı deri yağlanma artışının varlığı ve kıllanma artışı sorgulanmalıdır.
• Saçlı deri ve saçların muayenesi
Saçlı deride genel yada lokal eritem olarak tarif edilen kırmızılık, kepeklenme, inflamasyon ve folliküllerin saçlı deriye açılma ağızlarının açık olmasına bakılmaktadır. Saçlı deride dökülme alanlarında skarların varlığı son derece önemlidir. Saçlı deriyi etkileyen psoriasis yada seboreik dermatitis, liken gibi cilt hastalıklarının varlığı muayene edilmelidir. Saçlar değerlendirilirken saç rengine bakılır. Saç renginin genel yada bölgesel değişiminin olması önemlidir. Saç dökülmesinin saçlı deride lokalizasyonu dağılımı önemlidir. Dökülme genel mi yoksa lokal mi bu muayene edilmelidir.
- Saçlı deri ve saçların topografik analizi
Saçlı deri anatomik alanlara ayrılmakta ve tüm alanlarda ayrı ayrı saç yoğunlukları değerlendirilmektedir. Aşağıdaki şekil üzerinde alanlar incelenip işaretlenmektedir.Saç analizinde topografik değerlendirmede saç tepe kısmının orta saç çizgisinin genişliğinin değerlendirilmesi önemlidir.
Bu çizgi genişlediğinde ilk olarak bu alanda dermatoskopi analizi yapılmakta. Bu analiz ile bu alandaki saçların çaplarına bakılmakta eğer buradaki saç çaplarında % 20 den fazla azalma saptanır ise bu Androgenetik alopesi tanısı için yeterlidir. Saç çaplarında azalma % 20 den az ise Basit çekme test analizleri eklenerek dermtoskopininde tanısal yardımı ile anagen ve telogen effuluim tanısal ayrımları yapılmaktadır.
Saç ve saçlı derinin topografik değerlendirilmesinde farklı skor sistemleri de kullanılmaktadır. Androgenetik alopeside Hamilton Norwood skorlaması; Alopesi areatada Olsen/Canfield skorlaması kullanılmaktadır. - Saçların çapları, elastisitesi, frajilitesi, uzunluğu ve şekli anomalilerinin değerlendirilmelidir.
Saç çapları dermatoskoplarla ölçülebilmektedir. Irklara göre değişmekle birlikte beyaz ırklarda 57-90 mikron Asya ırklarında 120 mikrondur. - Saçlı derinin fotoğraflanması
Bunun ile saçlı deride saçların dağılımı ve dansitesi, saçların aktif büyüme alanları ve oranlarının değerlendirilmektedir.
1 cm2 saçlı deride saç follikül sayıları dermatoskop ile sayılmaktadır. Bu yaşla değişmektedir. Çocuklarda 1100 follikül/cm2, 25 yaşında 600 follikül/cm2 ve 30-50 yaşlarda bu 300 follikül/cm2 kadar düşmektedir.
- Dermatoskop yada mikroskopik video sistemleri ile saçlı derinin ve saçların muayenesi
- Saçlı derinin elle muayenesi;
Deri katlanması yada Jacquet’s belirtisi; iki armak arasında saçlı deri sıkılarak katlanma kolaylığına bakılmaktadır. Bunun pozitif olması saçlı deride saç folliküllerinin azaldığını hatta kaybolduğunu göstermektedir.